De opleidingen van de Faculteit Educatie in Nijmegen van het HAN krijgen een nieuw onderwijsgebouw. De bouw is gestart op 10 november 2011 en wordt het meest duurzame onderwijsgebouw van Nederland.

Atrium
De duurzaamheidsambities van de hoge school en het multifunctioneel willen gebruiken van de ruimtes zijn geresulteerd in een bijzonder ontwerp. Dit ontwerp is meteen een grote uitdaging voor het lichtontwerp, maar de gewenste oplossing in led verlichting is gevonden en meegenomen in het ontwerp. Door het 6 verdiepingen tellende atrium te zien als een geheel in plaats van separate verdiepingen wordt ervoor gezorgd dat er een gelijkmatige lichtverdeling zal zijn. Hierin zijn ook enkele loopbruggen opgenomen die individueel het atrium verlichten waardoor er minder armaturen toegepast hoeven te worden en het lijnenspel van de architect niet verloren gaat. Ook hier wordt weer gebruik gemaakt van led verlichting.

Duurzaam en groen
Door het samenspel van voornamelijk groene gevels in combinatie met glas wordt er een aangenaam klimaat gecreëerd met als bijkomend voordeel veel lichtinval. Door gebruik te maken van de hoogte verschillen ontstaat er een kunstmatig landschap waarin zogenaamde rotsen met bijzonder functies zijn geplaatst. Het landschap loopt van binnen tot buiten het gebouw door en de daken van deze “rotsen” worden als studielandschap gebruikt. Voor de duurzaamheid is naast de led verlichting ook gekeken naar het waterverbruik, materiaalverbruik, luchtkwaliteit, akoestiek en visueel comfort. Maar de meest opvallende punten zijn toch wel de gezondheid van de gebruikers en de indelingsflexibiliteit. Het gebouw voldoet dan ook aan de hoogste duurzaamheidsgraad voor gebouwen: een MIG-score van minimaal 330 en een EPC van lager dan 0,5.

MIG
MIG staat voor milieu-index gebouwen en is qua aanduiding van de classificering vergelijkbaar met het energie label op uw wasmachine. Deze wordt bepaald met behulp van GreenCalc+, dit is een instrument waarmee de duurzaamheid van een gebouw of wijk in kaart kan worden gebracht. Er wordt daarbij gekeken naar 3 thema's: materiaalgebruik, watergebruik en energiegebruik. Deze thema's worden vervolgens vertaald in een overzichtelijke score, de milieu-index, waardoor in een oogopslag duidelijk is of een gebouw duurzaam is of niet. De MIG geeft de duurzaamheid van een gebouw weer, onafhankelijk van het gedrag van de gebruiker die in het gebouw gehuisvest is en maakt het mogelijk om gebouwen met een vergelijkbare functie onderling te vergelijken.

De keuken
We hebben nu al een aantal delen gehad en de meeste ruimtes besproken, echter een gaan we nu behandelen en dat is de keuken. De keuken behoeft speciale aandacht omdat we ook hier weer rekening moeten houden met meerdere functies van de ruimte.

Functie
De keuken heeft allang niet meer de beperkte functie van enkel het bereiden van eten zoals deze dart vroeger had. Tegenwoordig is de keuken in sociale plek, delen we er levensverhalen, maken we er huiswerk en daarnaast bereiden we er uiteraard ook onze maaltijden. Voor al deze functies zijn 2 verschillende typen verlichting nodig:

Basisverlichting: dit is de algemene verlichting in de ruimte die meestal aan het plafond bevestigd is, denk hierbij aan een plafonnière.
Gerichteverlichting: dit is de verlichting die ervoor zorgt dat de werkzaamheden die in de ruimte plaatsvinden goed uitgevoerd kunnen worden, ook wel bekend als werkverlichting. Denk bij dit type verlichting aan inbouwspots gericht op het aanrecht, de lamp boven de eettafel en verlichting in de afzuigkap.

Extra aandacht
Bij het kiezen van verlichting voor de keuken dient er rekening gehouden te worden met de omstandigheden van de ruimte, deze is vaak wat vochtig en vettig. Kies bij deze ruimte dan ook voor armaturen die makkelijk afneembaar zijn zoals rvs, kunststof en glas, een combinatie die veel voorkomt bij inbouwspots. Voorkomt volledig witte of stoffen armaturen. Wit zal door het vet dat vrij komt tijdens het koken gaan verkleuren en stoffen armaturen zijn minder hygiënisch omdat het vuil in de stof trekt en er alleen op hoge temperaturen uitgewassen kan worden, dit is dan ook meestal niet toegestaan wegens mogelijk beschadigen of krimpen van het materiaal. Met het kiezen van een armatuur voor boven de keukentafel gelden dezelfde richtlijnen, houdt bij het kiezen in het achterhoofd dat u misschien wel eens gourmet of andere maaltijden aan tafel bereid wat uw armatuur niet ten goede komt.

We hebben nu de meest voorkomende ruimtes besproken, waar u rekening mee dient te houden bij het ontwikkelen van een lichtplan, het kiezen van de juiste verlichting en goede armaturen. In het volgende deel gaan we bespreken hoe u het beste een lichtplan kunt maken. Dan brengt u duidelijk in kaart welke verlichting en bijbehorende aansluitpunten nodig zijn in een ruimte.

In Schotland aan de University of Strathclyde wordt er hard gewerkt aan de ontwikkeling van Li-Fi (Light-Fidelity). Deze term wordt gebruikt om het goedkoop en draadloos communicatie systeem te omschrijven, wat de optische versie van Wi-Fi is.

Programma
De technologie realiseert netwerkverbindingen door zichtbaar licht toe te passen in plaats van radiogolven. De ontwikkeling van internet met behulp van led verlichting is een programma van 4 jaar wat ertoe moet leiden dat draadloze communicatie een bijkomend onderdeel van led verlichting zal worden. En als het aan Martin Dawson en Harald Haas ligt zal ieder lichtgevend object zoals de TV, lamp, bewegwijzering, etc., binnenkort een tweede leven leiden als draadloos Li-Fi hotspot.

Ontwikkeling
De huidige leds worden niet kleiner dan 1 vierkante millimeter ontwikkelt. Het team onderzoekers werkt aan leds van micron afmetingen die dus duizend keer kleiner zijn en tot duizend keer sneller kunnen flikkeren. Het doorgeven van data gaat daardoor een miljoen keer sneller en daarbij kan elke micron led als pixel gebruikt worden. Schermen met deze leds kunnen dus licht produceren en o het zelfde moment ook informatie doorsturen. Misschien zal de nieuwe generatie consoles communiceren met de controller, smartphone en andere apparaten of het doorgeven van verkeersinformatie door gebruik te maken van de verlichting bij snelwegen.

Draadloos netwerk
Op een generaal niveau zal Li-Fi door huizen, werk- en commerciële ruimtes heen misschien toegepast gaan worden als verlenging van het draadloos netwerk. Li-Fi is gebonden aan het zichtveld en daardoor zal het nooit Wi-Fi gaan vervangen, maar het kan er wel goed mee samen gaan als extra aanvulling. Gebruik maken van de verlichting in huis als repeater van het het draadloos netwerk werkt beter dan het zoeken naar de perfecte Wi-Fi spot. Beeld het in: Mensen die zich verzamelen onder lantaarnpalen of billboards om zo aan de dagelijkse dosis internettoegang te komen.

Toekomst muziek
Het zal uiteindelijk ook mogelijk worden dat Li-Fi sensor capaciteiten krijgt, zoals een led ook kan dienen als lichtsensor of fotodiode. Met dergelijke sensoren zouden zelfs streepjescodes gelezen kunnen worden door de led verlichting.